Samen met kleuters op ontdekkingsreis: 2014

dinsdag 19 augustus 2014

We hebben een echte koe in onze klas!

In mei deed ik stage in een 2^de kleuterklas rond het thema “ melksnorren”. Om ons volledig te verdiepen in het thema melk ben ik samen met een groepje medestudenten de kaasmakerij in Passendaele gaan bezoeken. We vonden het belangrijk om ons ook op eigen niveau te verdiepen in alles wat van melkproducten gemaakt kon worden. Uit nostalgie ging ik ook nog eens op bezoek bij een tante, die een groot rundveebedrijf runt. Herinneringen van toen ik zelf kind was, brachten mij al gauw op de gedachte om het echte leven van een koe zoveel mogelijk in de klas te brengen. Omdat we tijdens deze stage nog geen echte boerderijbezoeken mochten doen, ,zocht ik naar alternatieven zodat de kleuters ook in de klas zoveel mogelijk zintuiglijke ervaringen konden opdoen. Op zolder haalde ik een oude stoel waar mijn papa in de zitting een gat zaagde. In de zitting van de stoel staken we een klein emmertje dat ik vooraf roze schilderde om de uier zo waarheidsgetrouw mogelijk weer te geven. Ik zag op de boerderij hoe kalfjes ook een flesje melk krijgen. De spenen die op de flesjes zaten brachten mij op het idee om deze in de emmer onderaan vast te maken. Het denkwerk was gedaan, maar om dit praktisch uit te voeren was ik wel heel blij dat ik mijn papa had, die ervoor zorgde dat er tussen de 4 spenen wat siliconen gespoten werd zodat de spenen niet lekten en bruikbaar waren om de uier echt te kunnen melken. Ik schilderde op karton een kop van een koe en bevestigde die aan de leuning van de stoel. Beetje bij beetje kreeg mijn koe vorm. Aan de poten van de stoel maakte ik hoefjes zoals bij een echte koe. En ook een touw als staart mocht niet ontbreken. Mijn koe Bella was geboren. Ik was er heel fier op,maar het allerleukste was dat de kleuters het echt fantastisch vonden om Bella echt te kunnen melken. Haar uier moest regelmatig bijgevuld worden, want er was geen enkele kleuter die zijn beurt liet voorbijgaan om ons Bella eens echt te melken. Het grootste compliment voor deze speciale realisatie kreeg ik van de kleuters zelf, want er kwam niemand de klas in of uit zonder dat ze vertelden dat we een echte koe hadden in de klas .Ik vond het fantastisch dat de kleuters er zo veel plezier aan beleefden. “Boe, boe, boe, dank je wel lieve koe! I love you!”

Veertje vliegt!

Boekverslag “Veertje vliegt!”

Luk Depondt, Riske Lemmens, CEGO Publishers, eerste druk 2002

Dit boek gaat over een jong vogeltje dat Veertje heet. Veertje wil heel graag leren vliegen. Zijn mama vindt dat hij daar nog niet aan toe is. Toch zet Veertje door en Veertje vliegt! Hij ontsnapt op het nippertje aan de grote zwarte poes.

Het boek heeft een stevige kaft en de illustraties komen goed uit in het ablongformaat omdat de breedte langer is dan de hoogte. De zachtgele potloodtekening van een vogel die zijn vleugels lijkt uit te slaan wekt nieuwsgierigheid op. De illustraties in het boek geven in zachte pastelkleuren het gevoel en de sfeer van lente en nieuw leven weer. In contrast met deze zachte kleuren wordt de poes die op de loer ligt in een zwarte en griezelige vorm weergegeven. De illustraties in aquarelpotlood hebben fijne contouren en zijn verdeeld over de twee bladzijden. Ook de letters van de tekst worden op een beeldende manier weergegeven. Als de vogel uit zijn nest springt worden de letters ook van boven naar onder gedrukt zodat het lijkt alsof de letters meespringen. De tekst wordt gedrukt in een vette, dansende letter die de vorm extra speels maken.

Het thema: streven naar zelfstandigheid, iets echt willen kunnen, nieuwsgierig zijn, de wereld willen ontdekken zal kleuters vanaf de 2^de kleuterklas zeker aanspreken. De kleuters kunnen zich identificeren met Veertje en het verhaal schept ruimte voor een opendeurfantasie. Veertje durft tegen de strenge bevelen van mama ingaan, en kan de problemen met het gevaar van de poes overwinnen. Het ondeugende gedrag van Veertje wordt gerelativeerd. Veertje wordt niet betutteld en krijgt de kans om zijn vleugels te leren uitslaan en creatief om te gaan met bepaalde risico’s. Het verhaal heeft een ABDES-structuur. Bij de aanvang waarschuwt mama voor de gevaren. De breuk is het moment waar de poes de vogel bijna te pakken krijgt. Tijdens het dynamisch moment tracht hij een oplossing te vinden. Er komt een evenwicht wanneer het hem lukt om terug naar zijn nest te vliegen. Als slot zit Veertje terug veilig in zijn nest en krijgt hij nog een wormpje alsof er niets gebeurd was.

De woordkeuze is aangepast aan de doelgroep. De stijl is eenvoudig met korte zinnetjes. De auteur kiest voor beeldende en beschrijvende termen.
Er komen weinig klanknabootsingen of klankrijke woorden in voor die eerder jongere kleuters ondersteuning geven. Er is een evenwicht tussen begrijpbare en verrijkende taal. De illustraties zorgen ervoor dat nieuwe woorden duidelijk worden. Er is voortdurend afwisseling tussen beschrijvende taal en dialogen. De dialogen komen echt en kindvriendelijk over. Kinderen denken echt zo en zeggen bijvoorbeeld ook “mama, ik wil leren fietsen…zonder wieletjes” De taal geeft de emotie goed weer. De spanning van de poes die op de loer ligt wordt aan de hand van de taal langzaam opgebouwd. Ik vind het een heel goed boek met mooie gedetailleerde prenten. De boodschap is duidelijk en geeft naast een eenvoudige taal, prachtig het gevoel weer. Op de kaft lees ik dat het een “tintelboek” is en dat vind ik een goede benaming. Een boek met een ‘gevoel’ waar je van gaat tintelen.

Ken je Eefje? Eefje Donkerblauw?

Boekverslag: “Eefje Donkerblauw”

Geert De Kockere, Lieve Baeten, de Eenhoorn, 1992-achtste druk 2008

Alles draait rond Eefje Donkerblauw, een prettig gestoorde, babbelzieke koningin die gek is op de kleur donkerblauw. Die voorliefde zet haar aan om haar wereld op te bouwen uit donkerblauwe dingen. Maar dan gebeurt het onverwachte: Eefje wordt verliefd op koning Goudgeel. Het koppel trouwt en krijgt kinderen in alle kleuren van de regenboog.
Het boek heeft een stevige kaft waarop Eefje donkerblauw staat met op de achtergrond een geschilderde regenboog. Aan de binnenkant van de kaft is er een enveloppe gekleefd waar een kleurenversje staat geschreven. In de enveloppe vind ik een rode, gele en blauwe doorschijnende plastieken kaartje. Deze kaartjes zorgen voor een speciaal effect waardoor kleuters kunnen experimenteren met kleuren. De fantasie wordt hierdoor geprikkeld . De illustraties door Lieve Baeten zijn gevoelvol en geven het grote enthousiasme van Eefje voor het donkerblauwe kleur weer. De illustraties zijn idyllisch romantisch en komen ook dikwijls grappig over. Er staat telkens een aquareltekening in een vierkantige omkadering op elke bladzijde van het boek. De tekst vind je elke keer onderaan de bladzijde. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende perspectieven en dit geeft als meerwaarde dat je de situaties uit verschillende hoeken kan bekijken. De prenten in het boek zijn niet zo groot maar zijn wel heel gedetailleerd. Ze nodigen uit om de details van dichtbij te bekijken en dit zal zeker de oudere kleuters interesseren. De vormgeving is niet alledaags maar origineel en geeft kansen tot verwondering. Het sprookjesachtige verhaal heeft als thema verdraagzaamheid en houden van. De kleuters kunnen ervaren dat een éénkleurige wereld niet de enige mogelijkheid is. Eefje haar avontuur illustreert het belang van vriendschap, liefde en verdraagzaamheid. Het is een verhaal dat inhoudelijk de boodschap geeft dat diversiteit belangrijk is.
Er zijn identificatiemogelijkheden voor de kleuters. Het verhaal heeft een duidelijke structuur en er is een happy end.

De auteur gebruikt een rijke, beschrijvende woordkeuze. Er wordt gebruik gemaakt van herhaling van woorden en klanknabootsingen met als functie op een sprookjesachtige en beeldende manier verwondering en expressie weer te geven. Er is voldoende afwisseling in de zinsbouw. Het verhaal is geschreven in de tegenwoordige tijd. Het taalgebruik is origineel en de auteur gebruikt beschrijvingen die de kleuren nog heviger doen lijken: geel wordt goudgeel. Doordat hij dat toepast op alledaagse voorwerpen zoals bijvoorbeeld een goudgele boterham prikkelt dit de opmerkzaamheid bij het beluisteren van het verhaal. Er wordt gebruik gemaakt van een poëtische, literaire taal en is dus eerder geschikt voor de oudste kleuters. Ik koos dit boek omdat ik me herinnerde dat ik dit mooie verhaal in mijn kleutertijd reeds gehoord had. Ook nu vulde “Eefje Donkerblauw” mijn verwachtingen volledig in. Ik hou van de romantische, idylische sfeer die het boek uitademt. De verwondering wordt zo levendig weergegeven dat het ook mijn fantasie weet te prikkelen. Dit in combinatie met een boodschap van een veelkleurige wereld waar ’anders zijn’ niet als bedreigend wordt gezien maakt het een kwaliteitsvol prentenboek.

De schoenen van mama.

Boekverslag: “De schoenen van mama”
Lucrèce L’Ecluse, Leen Van Durme, de Eenhoorn, 2005, derde druk (januari 2012)

Warre en zijn mama gaan boodschappen doen op de markt. Omdat er op de markt veel volk is volgt Warre zijn mama door steeds haar schoenen te volgen. Hij geraakt even afgeleid aan het speelgoedkraam en volgt daarna iemand die net dezelfde schoenen aanheeft als zijn mama. Ze zijn elkaar kwijt en gaan beiden naar elkaar op zoek.

Het boek heeft een harde kaft ,het formaat is iets kleiner dan een A4 en de breedte is langer dan de hoogte. In de boekenwereld spreekt men van een oblongformaat. In een oogwenk zie je waarover het boek zal gaan. Op de kaft zie je de mama van Warre staan en Warre zelf die de schoenen van zijn mama grondig bestudeert. Er zijn geen speciale effecten maar de nieuwsgierigheid wordt wel geprikkeld. De illustraties zijn veelkleurige, ingekaderde aquarellen, die het perspectief van een kleuter goed weergeven. Leen Van Durme, de illustrator gebruikt zachte maar levendige kleuren. In het begin van het verhaal staan de tekeningen zowel aan de linker- en aan de rechterkant. Dit geeft de drukke sfeer van op de markt weer. Vervolgens staan de tekeningen enkel op de rechterbladzijde. Als Warre zijn mama moet zoeken staan de tekeningen opnieuw op de twee kanten. Je voelt op die manier opnieuw de drukte aan en de spanning van het zoeken naar zijn mama.

Dit prentenboek heeft niet echt een specifiek thema als inhoud. Het kan gebruikt worden in thema’s zoals moederdag, schoenen, de markt, maar het kan ook aanleiding geven tot een gesprek bij kleuters over het goed ‘ bij elkaar blijven’ bij een uitstap. De tekst is luchtig en humoristisch opgebouwd en is telkens in een 3 tal zinnen over de linker en rechterbladzijde verdeeld. Er is vooral een beschrijvende tekst waar je meegenomen wordt in de gedachten- en gevoelswereld van Warre. Door deze manier van schrijven voel je aan dat Warre niet panikeert als hij zijn mama kwijt is. Het verhaal heeft een ABDES- structuur. Bij de aanvang zie je Warre die met mama naar de markt rijdt. De breuk komt er als Warre zijn mama’s schoenen uit het oog verloren is en dus zijn mama kwijt is. In de dynamiek gaat hij op zoek naar zijn mama. Er komt een evenwicht als ze elkaar terugvinden. In het slot wordt er teruggeblikt naar de beginsituatie waar Warre de schoenen van mama voortdurend probeerde te volgen. Het was verrassend dat mama de hele tijd ongerust geweest was en het eigenlijk de omgekeerde wereld was toen zij haar tranen wegveegde toen ze elkaar terugzagen.

De auteur maakt gebruik van een luchtige, begrijpbare en verrijkende taal. Er wordt geen gebruik gemaakt van rijm, herhalingen of klanknabootsingen waardoor het verhaal geschikt is voor kleuters van de 2^de en de 3^de kleuterklas. Er zijn zowel beschrijvende teksten als dialogen. Ik vind dat “De schoenen van mama” een prentenboek is dat er zeker mag wezen. Persoonlijk vind ik dat de gedetailleerde, mooie illustraties getuigen van een persoonlijke stijl om de sfeer weer te geven. Het boek biedt voldoende kansen zodat kleuters zich kunnen identificeren met Warre. Er is zowel afwisseling van spanning en humor.

Ik ben niet snoezig! Ik ben Kai-Mook!

Voor het vak nederlands kregen we de opdracht om een aantal boekverslagen te schrijven. Ik koos onder andere voor het boek Kai-Mook van Guido Van Genechten.

Maanden hebben alle dieren in de dierentuin uitgekeken naar de geboorte van een olifant. Al die tijd hebben ze de buik van mama olifant dikker en dikker zien worden. En op een mooie lentedag wordt het babyolifantje geboren. Alle dieren staan te popelen om de babyolifant te bewonderen. Alle dieren zien gelijkenissen en kenmerken van de olifant met zichzelf.
Het boek heeft een stevige kaft en is gedrukt op A3-formaat. Dit formaat is een handig formaat om te gebruiken in een klasgroep. Op de kaft zie je een aquareltekening van een babyolifant die in het stro ligt. Het lijkt wel een geboortekaart waar je eveneens de naam, het gewicht en de lengte kan lezen. Dit wekt de nieuwsgierigheid op. Er zijn geen speciale effecten maar de grootte van de tekeningen zorgen voor realistische contrasten tussen de grote en kleine dieren. De illustraties passen bij de tekst en de sfeer van het boek. Je voelt door de vrolijke tekeningen de blijheid van de dieren bij de geboorte van Kai-Mook. De kleuters bekijken de illustraties van op ooghoogte. De illustraties lopen telkens over de twee bladzijden zodat je een goed overzicht hebt.

Het thema waar het in dit boek om gaat is de blijheid, verwondering bij de geboorte en het op zoek gaan naar hun identiteit van zowel de grote als de kleine dieren. Kai-Mook geniet van de aandacht en bewondering maar wil letterlijk en figuurlijk graag zo vlug mogelijk op zijn eigen benen (poten) staan. Er is opendeurfantasie die niet verhult en Kai-Mook geeft ook aan niet voortdurend betutteld te willen worden.

De woordkeuze is geschikt voor de 2^de en 3^de kleuterklas maar door de grote tekeningen vermoed ik dat ook jongere kleuters hier reeds kunnen van genieten. Er wordt een evenwichtig gebruik gemaakt van een begrijpelijke en verrijkende taal. Er wordt geen gebruik gemaakt van rijm. De nieuwe woorden worden duidelijk door de illustraties en hoeven niet extra uitgelegd worden. Er is voldoende afwisseling qua zinsbouw. Er wordt gebruikt gemaakt van herhaling en klanknabootsing. Er is voortdurend afwisseling van beschrijvingen en dialogen van de verschillende dieren. Ik vind het een aandoenlijk, hartverwarmend en tegelijk en boeiend verhaal. Het verhaal geeft identificatiemogelijkheden en toont een open visie op de eigenheid en verschillen van de dieren. Ik vond ook dat je zowel door de illustraties als door de tekst de vreugde van de dieren echt kon meebeleven.

woensdag 23 juli 2014

Een heel bijzondere dag...

Voor het vak Nederlands kregen we de opdracht om een verteltas te maken. Het is de bedoeling dat de verteltas meegaat met de kleuter naar huis zodat ze de kans krijgen deze samen met hun ouders uit te proberen. Samen het boek te lezen, de spelletjes te spelen, het verhaal te beluisteren en met de vingerpopjes het verhaal na te spelen.

Naar aanleiding van de 25^ste verjaardag van Kikker kreeg ik het idee om te werken rond een boek van Kikker van Max Velthuijs. Al 25 jaar is Kikker een geliefde vriend voor jong en oud. Over de hele wereld, van Australië, Brazilië, China tot Zweden. Je maakt alles met hem mee van verliefdheid tot heimwee tot omgaan met verlies, vreugde en geluk. Kikker ontroert, steunt en troost.

Als bij toeval kreeg ik voor mijn verjaardag “Het dikke verjaardagsboek van Kikker.”het lag voor mij voor de hand om daar één verhaaltje uit te pikken. Ik koos voor het prentenboek: “Kikker en een heel bijzondere dag.” In dit boek zie je Kikker afgebeeld met een gestreepte zwembroek. Op die manier neemt hij ons mee in zijn avontuur om uit te zoeken waarom het vandaag een bijzondere dag is. In de verteltas vindt je ook een echte knuffel van Kikker zodat de kleuters Kikker ook mee kunnen nemen als ze gaan slapen.
Dit prentenboek heb ik als hoofdverhaal gekozen omdat de vriendschap in het verhaal me enorm aansprak. “Het dikke verjaardagsboek van Kikker” nam ik als nevenverhaal.

Zoals je ziet op de kaft van het boek begint het verhaal aan de ontbijttafel van Kikker. Zo begint ook mijn eerste spelletje. Ik heb een ganzenbord gemaakt over het verhaal. Elke speler krijgt een pion. Het is de bedoeling dat je door met de dobbelsteen te gooien telkens een stapje dichter bij het feest komt. Tussendoor moet je wel eens een opdrachtje uitvoeren als je op een prent komt. Om deze opdrachten uit te voeren bevinden zich in de verteltas ook allerlei attributen. Ik heb de prentjes van het verhaal met velcro op het ganzenbord aangebracht zodat de kleuters samen met hun ouders kunnen proberen om het verhaal in de juiste volgorde op het spelbord te kleven. In de verteltas zit ook een handleiding waar alles duidelijk opstaat. Deze handleiding mogen de ouders bij hun houden tijdens het spelen van het spel. Op deze handleiding staat ook duidelijk vermeld wat er zich allemaal in de tas bevindt. Het is de bedoeling dat de ouders hiermee hun kleuter zo goed mogelijk helpen om goed zorg te dragen voor de verteltas en te controleren of alle onderdelen weer in de tas zitten.

In de verteltas zit ook een reflectieschriftje waar de ouders kunnen inschrijven wat ze van de tas vonden. Ook maakte ik een kwartetspel van Kikker. Het is de bedoeling om van elke situatieprent uit het verhaal 4 dezelfde kaarten te verzamelen. Dan heb je een kwartet. Op elke kaart staat 1 vlag ingekleurd. Bovenaan de kaart staan 3 gekleurde bolletjes zodat je goed kan zien welke kaart je nog moet proberen te bemachtigen.

Ik voorzie in de verteltas ook een informatief boek over Kikkers en padden. Op die manier leren de kleuters verschillende soorten Kikkers kennen en hun leefwijze over de hele wereld.

Mijn verteltas